Bron: www.pzc.nl
EENS EEN ZEEUWMarleen van de Zande (52) ging van het homogene Schouwen-Duiveland naar het ‘progressieve’ Nijmegen. Ze bleef er als student hangen en voelt zich een echte Nijmeegse. ,,Tijdens De Vierdaagse let ik bij passerende wandelaars met Zeeuwse vlaggetjes uit de rugzak extra op. Ken ik die persoon?”
Hoe was je jeugd in Nieuwerkerk?
Je sportte ook.
Hoe was je als puber?
Na basisschool De Dobbelsteen deed ik havo en vwo op de RSG Professor Zeeman. Tussen lessen door moest ik naar de verschillende gebouwen fietsen. Ik ontdekte café De Vlinder. Als pre-puber ging ik soms tijdens daglicht mee met broers. Eenmaal op de middelbare school werd het een vaste stek voor de vrijdagmiddagborrel.”
Bijbaantjes ook?
,,Ik werkte bij de pizzeria op de Dam in Zierikzee. Elf zomers lang. Ik had er ongelooflijk naar mijn zin en denk er vaak aan terug.”
Waarom uit Zeeland vertrokken?
,,Mijn zus verhuisde eind jaren ‘70 naar Nijmegen. Later ook mijn broer. Na mijn vwo ging ik geschiedenis studeren aan een universiteit. Liefst niet in Nijmegen. Die stad dacht ik al te kennen. Ik wilde niet meevaren op connecties van broer en zus. Ik schreef me in en kreeg een kamer toegewezen in Leiden. Toch kriebelde het en ik koos alsnog de bekende weg naar Nijmegen. Hetzelfde huis waar zij hadden gewoond. Mijn zus was al vertrokken. Mijn broer in zijn laatste jaar geschiedenis. Hij woonde tijdelijk in Bologna. Ik maakte gretig gebruik van zijn bewaarde eerstejaars aantekeningen.”
Die studie heb je niet afgemaakt.
,,De discipline verdween. Mijn sociale leven, voornamelijk in de kroeg, kreeg de overhand. Ik ging ook niet drie uur terug naar Zeeland reizen. Mijn vriendenkring hier groeide. Mijn ouders kwamen juist regelmatig naar mij toe. Ik ging Engels studeren. En na een reisje door Amerika Amerikanistiek. Daarin studeerde ik uiteindelijk af. Jaren later haalde ik de onderwijsgraad Maatschappijleer. Sinds 2006 werk ik op het Raayland College in Venray.”
Is Nijmegen te vergelijken met Schouwen-Duiveland?
,,Ik woon al jaren in de wijk Bottendaal. Woon je ergens lang genoeg, krijg je eenzelfde effect als in een dorp of kleinere stad. Sociale controle bijvoorbeeld. In goede en minder prettige zin. Ook in een Nijmeegse wijk is het niet raar elkaar te begroeten wanneer je elkaar niet kent.”
De verschillen?
,,Nijmegen heet een progressieve universiteitsstad te zijn. Te zien aan de bevolkingssamenstelling. Veel studenten en mensen van niet-Nederlandse afkomst. Daarbij ‘echte’ Nijmegenaren. Ooit studenten die nooit zijn vertrokken. Schouwen-Duiveland is vrij homogeen.”
Kom je vaak terug naar Zeeland?
,,Door het overlijden van mijn beide ouders, vrij kort achter elkaar, verdween ontmoetingsplaats Nieuwerkerk. En het aantal bezoeken aan Zeeland. De aanvankelijke jaarlijkse familiedag in Amsterdam vindt sinds twee jaar plaats bij mijn broers in Zierikzee.
Af en toe stond ik op het punt terug te keren
Geniet je dan?
,,Een rondje Nieuwerkerk, bolussen halen bij Ten Hove, Zierikzee, de haven, Pontes en een pizza, voelt elke keer als thuiskomen. Ik schakel snel naar het Zeeuws. Naarmate ik ouder word met enige melancholie. Rondlopen in Zierikzee voelt als thuis. Eenmaal over de Grevelingendam, Zeeland achter mij latend, kijk ik weer uit naar de diversiteit van Nijmegen. De toko’s. Turkse bakker en Marokkaanse slager. De grote keuze uit restaurants. Aanwezigheid van roze kroegen. Een treinstation op loopafstand.”
Keer je ooit terug naar Zeeland?
,,Dat weet ik oprecht niet. Af en toe stond ik op het punt terug te keren. Op momenten dat ik niet zo goed in mijn vel zat. Dan dacht ik dat de nabijheid van familie goed zou zijn. Wanneer alles weer oké was, verdwenen die plannen.
Voel je je wel een Zeeuwse?
,,Ja. Bij tv-beelden van Schouwen-Duiveland bekruipt mij het gevoel: dat is van mij. En ben ik erg moe, dan praat ik met Zeeuwse tongval. Ik voel mij Zeeuwse wanneer ik Bløf en Racoon hoor. Of tweets van Katinka Polderman lees. De mosselman uit het liedje brengt mij niet naar Scheveningen, maar naar Zierikzee. Mijn oudste broer is de mosselman van de ZZ6.”
Marleen van de Zande bij de Waalbrug in Nijmegen. © Marleen van de Zande